พระพุทธมิ่งเมือง เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย แกะสลักจากไม้ประดู่ เป็นศิลปะของชาวลาว สร้างในราวปี พ.ศ. ๒๓๗๑ เป็นการสร้างขึ้นของชาวลาวที่อพยพเข้ามาอาศัยอยู่ในละแวกนี้ เดิมประดิษฐานอยู่ในวัดร้าง ชื่อว่า “วัดผ้าขาวใหญ่” สันนิษฐานว่าเป็นวัดเก่าแก่ที่สร้างขึ้นเป็นวัดแรกในเขตพนัสนิคม ต่อมาเทศบาลเมืองพนัสนิคมได้มาปรับปรุงสถานที่และ บริเวณวัดร้างพร้อมดำเนินการก่อสร้างวิหารเป็นที่ประดิษฐานองค์พระประธาน ณ ที่ตั้งอุโบสถเดิม ถนนเมืองเก่า ซอย ๓อยู่ใกล้กับศาลาประชาคมเทศบาลเมืองพนัสนิคม หรืออยู่ก่อนถึงวัดพลับขึ้นมา ๑๐๐ เมตร (๕ แยกวัดพลับ) หอพระพนัสบดี ตั้งอยู่กลางสระน้ำ ติดกับสถานีตำรวจภูธรพนัสนิคม ถนนเมืองเก่า ซอย ๑ เป็นที่ประดิษฐานพระพนัสบดีซึ่งจำลองจากองค์จริง เป็นพระพุทธรูปยืนปางประทานพร สมัยทวารวดี อายุประมาณ ๑,๒๐๐-๑,๓๐๐ ปี แกะสลักอย่างประณีตจากหินดำเนื้อละเอียด ประทับยืนบนหลังสัตว์ที่มีลักษณะผสมกันระหว่างครุฑ โค และหงส์
วัดชุมแสงศรีวนาราม ตั้งอยู่หมู่ที่ ๑๐ ตำบลหนอนนาง อยู่ห่างจากตลาดพนัสนิคม ถนนพนัสนิคม-หนองเสม็ด ไปตามทางหลวงหมายเลข ๓๒๘๔ ประมาณ ๑๔ กิโลเมตร ก่อนถึงตลาดทุ่งเหียง ให้เลี้ยวซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข ๓๐๑๔ วัดนี้เดิมชื่อว่า “วัดใหม่ยางงาม” จุดเด่นของวัดนี้คือ ศาลาการเปรียญ ที่ใช้เป็นที่ประชุมสงฆ์และพิธีทางศาสนา ที่ก่อสร้างโดยใช้ดินเผามาประยุกต์เป็นรูปทรงทันสมัย ชื่อ อาคารมาบุญครอง และโบสถ์ที่มีภาพเขียนปริศนาธรรมที่น่าสนใจมาก สอบถามข้อมุลเพิ่มเติม โทร. ๐ ๓๘๒๙ ๓๓๙๙-๔๐๐ หรือ www.chumseang.com
หลวงพ่อติ้ว วัดหัวถนน ห่างจากตัวอำเภอประมาณ ๑๐ กิโลเมตร ตามเส้นทางพนัสนิคม-สระสี่เหลี่ยม สู่ตำบลหัวถนน เป็นที่ตั้งของวัดหัวถนน พระพุทธรูปลักษณะปางมารวิชัย แกะจากไม้แต้ว (ชาวลาวเรียกว่า ไม้ติ้ว) พอถึงช่วงเทศกาลสงกรานต์ ในวันที่ ๑๙ เมษายนของทุกปี มีการแห่องค์หลวงพ่อติ้วไปรอบหมู่บ้าน โดยเชื่อกันว่าจะช่วยดลบันดาลให้ประสบกับสิ่งที่หวังไว้ทุกประการ ภายในโบสถ์มีพระประธาน อายุ ๒๐๐ ปี อยู่ภายใต้องค์พระพุทธรูปทรงเครื่องใต้ฐานพระ
สระสี่เหลี่ยม หรือ สระพระร่วง ตั้งอยู่หมู่ที่ ๖ ตำบลสระสี่เหลี่ยม การเดินทางจากพนัสนิคมใช้เส้นทางสายพนัสนิคม-สระสี่เหลี่ยม ผ่านวัดหัวถนนไปสู่บริเวณสระน้ำโบราณสระสี่เหลี่ยมและตรงไปตามตลองชลประทาน หรือจากวัดหัวถนนไป ๗ กิโลเมตร ตามตำนานกล่าวว่าเป็นสระที่พระรถในเรื่องพระรถเมรีใช้เป็นที่ให้น้ำไก่ เมื่อคราวที่นำไก่ออกตีเพื่อเลี้ยงนางสิบสองและได้เดินทางมาตีไก่ถึงบริเวณนี้ ภายในบริเวณมีศาลพระรถและรูปปั้นไก่เป็นที่เคารพสักการะบูชา
วัดโบสถ์ ตั้งอยู่ริมถนนสายพนัสนิคม-ฉะเชิงเทรา ตำบลวัดโบสถ์ จากสี่แยกพนัสนิคมไปตามถนนสุขประยูร ประมาณ ๖ กิโลเมตร จะเห็นทางเข้าวัดอยู่ทางซ้ายมือ วัดโบสถ์เป็นวัดเก่าแก่ภายในมีสระน้ำโบราณ ปัจจุบันกรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแล้ว
ค้างคาวแม่ไก่วัดหลวงพรหมวาส วัดหลวงพรหมวาส อยู่ที่บ้านคลองหลวง ตำบลวัดหลวง ริมถนนสายพนัสนิคม-ฉะเชิงเทรา ใช้เส้นทางเดียวกับทางไปวัดโบสถ์ เชื่อว่าวัดมีอายุไม่ต่ำกว่า ๒๙๐ ปี เคยเป็นสถานที่ทำพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา ต่อมาได้เปลี่ยนไปทำที่วัดกลางทุมมาวาสในตัวเมืองพนัสนิคม ภายในวัดหลวงพรหมวาสมีบริเวณกว้างขวางและร่มรื่น และยังมีค้างคาวแม่ไก่จำนวนมากเกาะอยู่ตามต้นไม้
วัดใต้ต้นลาน อยู่ที่บ้านคลองหลวง ตำบลไร่หลักทอง เส้นทางสายพนัสนิคม-ฉะเชิงเทรา สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๔๘ มีสถาปัตยกรรมฝีมือช่างท้องถิ่น ศาลาการเปรียญไม้เก่าแก่ เสาหงส์คู่ (ปัจจุบันเป็นเสาปูนหล่อ ๒ เสา ด้านบนเป็นหงส์คู่ตัวเดิม) และปูนปั้นรูปยักษ์หน้าอุโบสถ พื้นอุโบสถปูด้วยกระเบื้องกังไสเก่าแก่ของจีน และมีหอไตรกลางน้ำสร้างด้วยไม้สักศูนย์ส่งเสริมฝีมือการจักสานด้วยไม้ไผ่ บ้านคุณปราณีบริบูรณ์ ตั้งอยู่เลขที่ ๓๖ ถนนอินทอาษา ตำบลพนัสนิคม อำเภอพนัสนิคม มีการผลิตเครื่องจักสานซึ่งออกแบบสวยงาม ลวดลายละเอียดเป็นพิเศษ ส่งไปจำหน่ายที่ ศูนย์ศิลปาชีพสวนจิตรลดา เปิดให้เข้าชมกระบวนการผลิตและเลือกซื้อ ทุกวันจันทร์-เสาร์ เวลา ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. หยุดวันอาทิตย์ สอบถามรายละเอียด โทร. ๐ ๓๘๔๖ ๑๓๑๓ ระยะทางการเดินทางจากอำเภอเมืองชลบุรี ประมาณ ๒๕ กิโลเมตร
จักสานใหญ่ที่สุดในโลก ตั้งอยู่เลขที่ ๖๐ ถนนจันทร์อำนวย จัดตั้งโดยกลุ่มจักสานชุมชนย่อยที่ ๑ มีการผลิตเครื่องจักสานที่ชาวบ้านได้สานไว้ซึ่งมีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ได้แก่ กระบุง ตระกร้า กระจาด ไซดักปลา ลอบดักปลา เปลเด็กนอน เป็นต้น นอกจากนั้นยังมี พิพิธภัณฑ์จักสาน ภาย ในมีเครื่งใช้สมัยโบราณ สุ่มปลา ไซ ตระแกรงร่อนข้าว กระโล่ กระบะใส่กับข้าว พิพิธภัณฑ์ฯ แห่งนี้จัดตั้งขึ้นเพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้และไว้ศึกษาหาความรู้ เปิดทุกวัน ตั้งแต่เวลา ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. และยังเป็นแหล่งจำหน่ายเครื่องจักสานไม้ไผ่ เครื่องหวายทุกชนิด สอบถาม โทร. ๐ ๓๘๔๖ ๑๑๘๐, ๐ ๓๘๔๖ ๑๔๕๓, ๐๘ ๖๐๑๗ ๒๔๕๐ หรือ E-mail: paisrisuk@hotmail.com