ไม่ชอบปีนเขา ไม่อยากเปียกน้ำ ไม่อยากนั่งรถนาน และไม่ค่อยมีตังค์ แต่ก็ไม่อยากอยู่บ้านให้เปลืองไฟ แล้วจะไปไหนดี? ในวันธรรมดาแสดงแดดเจิดจ้าแบบนี้ ลองเริ่มต้นง่ายๆ จากจังหวัดใกล้กรุงเทพฯ ที่หลายคนอาจมองข้าม “จังหวัดราชบุรี”
ราชบุรีเป็นจังหวัดหนึ่งอยู่ในภาคตะวันตกของไทย ไม่ติดทะเล ไม่ดังเรื่องภูเขาสักเท่าไหร่ แล้วมันมีอะไรน่าเที่ยว? จากข้อมูลที่หาได้ทั่วไปทางอินเทอร์เน็ตพบว่า อำเภอสวนผึ้งกำลังเป็นกระแสนิยม เพราะที่พักเท่ๆ สไตล์ยุโรปผุดขึ้นอย่างมากมายในบรรยากาศร่มรื่นกลางป่าเขา และมีฝูงแกะขนปุกปุยที่คอยเราไปให้อาหาร ทุกอย่างดูดี ดูน่ารัก แต่มากระอักตรงราคา ที่ส่วนใหญ่จะเริ่มต้นด้วยกลักพัน ดูจากปริมาณเงินในกระเป๋าแล้ว เราจะไม่ไปสวนผึ้งกันแน่นอนครับ
นี่หมายความว่าการเที่ยวราชบุรีเป็นอันยกเลิก? ยังครับ กรุงศรีฯ ไม่สิ้นคนดี ราชบุรีก็ไม่ได้มีแค่สวนผึ้ง ก่อนที่กระแสของอำเภอสวนผึ้งจะเริ่มขึ้นมา ก่อนหน้านั้นราชบุรีมีตำนานเล่าขานว่าเป็นเมืองแห่งโอ่งมังกร
โอ่งน้ำตาลคล้ำตัดกับลายมังกรสีครีมพาดผ่านทั่วตัวโอ่งพบเห็นตามบ้านคนส่วนใหญ่ มีไว้รองน้ำฝน ถือเป็นมือวางอันดับหนึ่งในการเก็บน้ำดื่มน้ำใช้ในห้องน้ำบางบ้านก็มีโอ่งมังกรใส่น้ำไว้ตักอาบ สมัยนี้อาจจะหายากสักหน่อย เพราะเปลี่ยนไปใช้ฝักบัวกับถังพลาสติกกันหมดแล้ว โอ่งมังกรกำลังใกล้จะสูญพันธุ์ แต่เด็กยุคใหม่หลายๆ คนยังไม่รู้เลยว่า กว่าจะมาเป็นโอ่งมังกรเนี่ยมันทำยังไง เตาตัดสินใจนะไปหาคำตอบกันที่ “โรงโอ่งรัตนโกสินทร์ 1”
เริ่มเดินทางจากกรุงเทพฯ ก่อนถึงตัวเมืองราชบุรี จะเห็นโรงโอ่งอยู่ทางฝั่งขวา บับรถเลยไปก่อนแล้วเลี้ยวรถกลับมาเล็กน้อยก็จะถึง เมื่อก้าวเข้าประตูใหญ่มา ทางซ้ายมือจะเป็นเหมือนอาคารแสดงสินค้าของทางโรงงาน เดินดูถ้วยโถ ตุ๊กตาของฝากในร้านก็น่ารักดี แต่ติดที่เงินไม่ค่อยมีเลยไม่อยากอยู่นาน เดินหนีออกมาก็เหลือบไปเห็นอาคารใหญ่ผนังหนาทึบเหมือนเป็นโรงงาน เมื่อเข้ามาก็ได้ค้นพบว่าความสนุกมันอยู่ข้างในนี่แหละ เราจะได้เห็นวงจรชีวิตของดินจากท้องนา กลายมาเป็นสินค้ามีมูลค่าหลายพันหลายหมื่นบาท
เริ่มจากขุดดินจากท้องนาไม่ไกลจากที่นี่แหละครับ ผสมทรายกับน้ำแล้วเอามาหมักไว้ในบ่อ 3-4 วัน ต่อจากนั้นก็ตักดินขึ้นมาใส่ลงในเครื่องนวดดิน ผมนั้งเฝ้าดูดินเหนียวดูหยาบๆ ถูกตักใส่ลงทางด้านบนของเครื่องจนค่อยๆ เล็ดออกมาตรงส่วนล่างของเครื่อง อารมณ์คล้ายกับเราบีบยาสีฟัน โดยสภาพดินที่ออกมานั้นเนียนนุ่มราวกับไอติมช็อกโกแลต จนเผลอเอานิ้วไปป้ายเล่น จากนั้นพนักงานก็จะนำดินที่ออกมานี้ใส่รถเข็นไปตามจุดขึ้นรูปสินค้าต่างๆ ในโรงงาน
โอ่งมังกรส่วนใหญ่ถูกขึ้นรูปโดยใช้แป้นหมุนจากก้อนดินที่เป็นทรงรีเตี้ยๆ ถูกหมุนรูดขึ้นเป็นทรงกระบอกแล้วค่อยๆ ถ่างออกจนเป็นทรงโอ่งด้วยความชำนาญของช่างฝีมือ สร้างความตื่นตะลึงไม่น้อยสำหรับคนที่ไม่เคยเห็น หลังจากได้ทรงโอ่งที่ต้องการแล้ว ทิ้งไว้ให้แห้งพอหมาดๆ ถึงนำมาตกแต่ง เช่น เขียนลายมังกร และราดน้ำเคลือบ พอเสร็จก็ตากแดดให้แห้งสนิท แล้วเข้าเตาเผาที่เหมือนอุโมงค์ขนาดยักษ์ มนุษย์สามารถเข้าไปเดินเล่นข้างในได้สบาย ประมาณ 30 ชั่วโมง ก็สำเร็จออกมาเป็นโอ่งมังกร 1 ใบถ้วน ขอจบการตามติดชีวิตโอ่งไว้ในโอกาสนี้
ออกจากบรรยากาศอบอุ่นไร้ซื่งฝุ่นและพัดลมในโรงโอ่ง มาพักร้อนกันให้ใจสงบต่อที่วัดคงคาราม อำเภอโพธาราม ชมภาพวาดฝาผนังโบราณยุครัตนโกสินทร์ตอนต้นในอุโบสถใกล้ที่จอดรถด้านหน้าของวัด ลงจากรถเดินไม่กี่ก้าวก็ถึงแล้ว ข้างในนั้นไม่ร้อน นอนได้สบาย และมีกลิ่นเก่าช่วยเล่าเรื่องราวในอดีตได้เป็นอย่างดี
น่าเสียดายที่ภาพวาดบางส่วนถลอกและเลือนหายไปกับผนังปูนที่หลุดล่อนออกตามกาลเวลา แต่เนื้อหาสำคัญยังคงอยู่ครบ ภาพวาดบนผนังทั้ง 4 ในอุโบสถนี้เล่าถึงพุทธประวัติตอนมารผจญ ภาพสวรรค์ชั้นต่างๆ อดีตชาติของพระพุทธเจ้าที่ประทับบนบัลลังก์ ดูไปก็น่าทึ่งว่าคนโบราณเขาใช้สียี่ห้ออะไรกันถึงติดทนนานมาเป็น 100 ปี โดยไม่ต้องง้อสี TOA เมื่อเรามองไล่ดูเรื่องราวในภาพวาดอย่างละเอียดก็จะเจอมุมอิโรติคเล็กๆ สอดแทรกอยู่ในภาพวาดโดยเฉพาะตำแหน่งหัวมุม ให้เป็นที่บันเทิงกันไปในยุคนี้
หลังจากมรดก 250 ปี ก็มาดูแสงสีกันบ้าง มุ่งหน้ากลับเข้าอำเภอเมืองราชบุรี บริเวณแยกเจดีย์หัก จะพบโรงงานเซรามิกเถ้าฮงไถ่ เมื่อผ่านประตูใหญ่เข้ามาด้านหน้าคุณจะได้พบกับบรรดาตุ๊กตาเซรามิกสรรพสัตว์น้อยใหญ่สีสันสดใส ตั้งอวดโฉมอยู่เต็มสวนเซรามิก สวนแห่งนี้มีจุดสะดุดตาอยู่ตรงประติมากรรมรูปทรงคล้ายมนุษย์สีขาวขนาดยักษ์ นั่งทำตาโตคอยสะกดจิตผู้เยี่ยมชมให้หยิบอุปกรณ์ถ่ายภาพในมือออกมาใช้
การตกแต่งตั้งแต่กระเบื้องปูพื้นยันผนังและกำแพงล้วนมีสีสันที่น่าสนใจ อีกทั้งโอ่งน้อยใหญ่ที่ผ่าออกด้านหนึ่งให้บรรดาเด็กและผู้ใหญ่ได้พากันลงโอ่ง เป็นการซักซ้อมการหลบผีปอบได้เป็นอย่างดี เราจะได้เห็นวิวัฒนาการขั้นสุดยอดของโอ่งมังกรที่ได้ฟันฝ่าผ่านยุคสมัยเพื่อให้พ้นภัยจากการสูญพันธุ์ จากโอ่งเก็บน้ำฝนที่ดูเคร่งขรึม ได้ผ่านการคิดมาอย่างดี เปลี่ยนสีและรูปทรง กลายมาเป็นของตกแต่งบ้านสีสันสดใส อยู่ตรงหน้าก็น่ารักถือเป็นตัวอย่างที่ดีในการปรับตัวเข้ากับยุคสมัย
ที่นี่ยังเปิดให้เด็กๆ ทั้งหลายมาสร้างสรรค์ผลงานเซรามิกของตัวเองได้ด้วย แค่เพียงติดต่อเข้ามาคุยรายละเอียดกันก่อน แล้วทางเถ้าฮงไถ่จะจัดเตรียมอุปกรณ์ไว้ให้ ก่อนกลับอย่าลืมอุดหนุนแก้วกาแฟแบบอาร์ตๆ บุบนิดเบี้ยวหน่อย แต่ใส่กาแฟก็อร่อยได้เหมือนกัน
หลังจากเสพสีสันทีเถ้าฮงไถ่ ก็มาส่งเสริมจินตนาการกันต่อที่บ้านทงไทยหลังหนึ่ง ณ ถนนวรเดช ติดแม่น้ำแม่กลองที่มีการตกแต่งที่ดูสะดุดตามาแต่ไกล พบว่านั้นคือหอศิลป์ร่วมสมัยแห่งแรกของจังหวัดราชบุรี
หอศิลปะเภ้าฮงไถ่ ดีคุ้น (TAO HONG TAI d Kunst) ผู้คนนิยมเรียกสั้นๆ ว่าหอศิลป์ดีคุ้น ชื่อนั้นไม่ได้ตั้งตามญาติผู้ใหญ่ของใคร แต่มาจากคำว่า Die Kunst ในภาษาเยอรมัน หมายถึง “ศิลปะ” ข้างในมีการแสดงภาพของศิลปินและยังมีกาแฟเย็นชื่นใจ เสิร์ฟมาในแก้วกาแฟพร้อมจานรองที่มีสีสันสดใสและดูเหมือนไม่ตั้งใจทำ แต่ไอเดียล้ำสุดๆ ไว้นั่งดื่มบนโต๊ะกับเก้าอี้ที่เป็นเซรามิกสีสันตัดกัน สร้างจินตนาการถ่ายภาพอาร์ตๆ ได้เป็นอย่างดี ที่นี่ยังมีห้องน้ำอันแสนอบอุ่นมาก เนื่องจากมีหน้าต่างเป็นกระจกเลื่อนหนึ่งแผงให้เราสังเคราะห์แสงยามสายราวกับต้นไม้และยังได้ปลดทุกข์ไปพร้อมกัน
ดื่มกาแฟกันจนชื่นใจแล้ว อย่าลืมออกไปเยี่ยมไอ้จุดที่พิพิธภัณฑสานแห่งชาติ ราชบุรี ที่อยู่ห่างกันแค่เพียงซอยกั้น “ไอ้จุด” คือ ประติมากรรมสุนัขสีขาวขนาดใหญ่มีรูพรุนทั้งตัว จะพบพวกมันตั้งตระหง่านอวดสีขาวของมันที่ตัดกับสีเขียวของต้นใหญ้าในสวนของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ราชบุรี รอให้คุณไปถ่ายรูปเล่น แต่ถ้าคุณถ่ายแบบเอาจริงก็อาจได้รับไอ้จุดรุ่น Limited Edition กลับไปฝากที่บ้าน โดยร่วมโพสต์ภาพไอ้จุดที่เฟซบุ๊ก www.facebook.com/ijudwasinburee
ถ่ายรูปเล่นจนเย็น บรรยากาศก็เหมาะที่จะออกมาเดินเล่นที่ถนนเลียบแม่น้ำแม่กลองผ่านหอนาฬิกาเรื่อยมาจนถึงสะพานข้ามแม่น้ำแม่กลอง ชมงานประติมากรรมล้ำสมัยสื่อถึงของดีในจังหวัดราชบุรี และสามารถเดินลงบันไดไปชมภาพวาดฝาผนังเขื่อนจากศิลปินยุคใหม่ที่ดูแปลกตา แสดงให้เห็นว่าไม่ว่าจะยุคไหนๆ ชาวไทยล้วนมีศิลปะอยู่ในหัวใจเรื่อยมา
ราชบุรี เมืองแห่งโอ่งมังกรในวันก่อน ได้กลายเป็นเมืองแห่งสวนผึ้งในวันนี้ แต่ถ้าถามผมที่ได้ผ่านการใช้เวลาว่างท่องเที่ยวจังหวัดนี้ในวันธรรมดาๆ วันหนึ่งในช่วงทรัพย์จางมาแล้วละก็ ขอตอบว่า “นี่มันเมืองแห่งอาร์ต ชัดๆ”
คู่มือนักเดินทาง
โรงโอ่งรัตนโกสินทร์ 1
ตั้งอยู่ริมทางหลวงหมายเลข 4 ตำบลโคกหม้อ อำเภอเมืองราชบุรี
รถตู้สายกรุงเทพฯ –ราชบุรี สังเกตโรงโอ่งทางขวาจะถึงก่อนเข้าตัวเมือง ขอลงได้เลย ถ้ำนำรถยนต์ส่วนตัวไป เริ่มจากแยกเขางู ใช้ทางหลวงหมายเลข 4 ไปทางอำเภอโพธารามประมาณ 3 กิโลเมตร จะเห็นโรงโอ่งอยู่ทางขวามือ มีป้ายชื่อสีสันสดใสและโอ่งมังกรใบใหญ่ตั้งเป็นสัญลักษณ์อยู่ด้านหน้า
วัดคงคาราม
ตั้งอยู่ที่ตำบลคลองตาคต อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี อยู่ห่างจากตัวจังหวัดประมาณ 22 กิโลเมตร โทรศัพท์ 032 231 770
เดินทางโดยรถยนต์ส่วนตัว จากตัวจังหวัดไปทางเหนือ ตามทางหลวงหมายเลข 4 ประมาณ 22 กิโลเมตร แล้วแยกซ้ายเข้าทางหลวงหมายเลข 3080 อีก 1 กิโลเมตร จะถึงวัดคงคาราม หากไปไม่ถูกสามารถถามชาวบ้านแถวนั้นได้
เดินทางโดยรถประจำทาง จากกรุงเทพฯ นั่งรถที่สถานีขนส่งสายใต้ กรุงเทพฯ-โพธาราม มาลงที่หน้าไปรษณีย์โพธาราม แล้วนั่งรถจักรยานยนต์รับจ้างมาลงที่หน้าวัดคงคาราม
โรงงานเซรามิกเถ้าฮงไถ่
ตั้งอยู่บริเวณใกล้แยกเจดีย์หัก เลขที่ 234/1 หมู่ที่ 2 ถนนเจดีย์หัก ตำบลเจดีย์หัก อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี
เดินทางโดยรถประจำทาง จากกรุงเทพฯ นั่งรถตู้ หรือรถทัวร์สายกรุงเทพฯ-ราชบุรี มาลงในตัวเมืองราชบุรี แล้วนั่งรถจักรยานยนต์รับจ้างมาลงที่โรงงานเซรามิกเถ้าฮงไถ่ เปิดทุกวัน เวลา 8.00-17.00 น. โทรศัพท์ 032 337 574
หอศิลปะเถ้าฮงไถ่ ดีคุ้น
ตั้งอยู่บนถนนวรเดช ริมแม่น้ำแม่กลอง อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี ใกล้กับพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ราชบุรี
เดินทางโดยรถประจำทาง จากกรุงเทพฯ นั่งรถตู้ หรือรถทัวร์สายกรุงเทพฯ-ราชบุรี มาลงในตัวเมืองราชบุรี แล้วนั่งรถจักรยานยนต์รับจ้างมาลงที่หอศิลปะเถ้าฮงไถ่ ดีคุ้น หรือจะเดินมาจากท่ารถก็ได้
เปิดบริการ เวลา 11.00-19.00 น. หมายเลขโทรศัพท์ติดต่อทางเถ้าฮงไถ่ได้เลย
ขอบคุณ อสท.