ในอดีตการจะเข้าไปเที่ยวชมน้ำตกทีลอซูถือว่าไม่ง่ายนัก เพราะหลังจากนั่งรถฟันฝ่าโค้งนับพันโค้งบนถนนลอยฟ้ากันจนถึงตัวเมืองอุ้มผางแล้ว ยังต้องนั่งรถบนเส้นทางดินลูกรังกันไปอีกหลายกิโลเมตร เรียกได้ว่านั่งรถโยกเยกกันหลายชั่วโมงกว่าจะได้ยลน้ำตกทีลอซูอันยิ่งใหญ่ แต่สำหรับปัจจุบันถนนหนทางสู่น้ำตกทีลอซูถูกปรับปรุงพัฒนาให้เป็นเส้นทางที่ดีขึ้นกว่าเดิม จากตัวเมืองอุ้มผางระยะทาง 42 กิโลเมตร นั่งรถสบายไม่ต้องโยกมากนัก จากนั้นถึงลานจอดรถเดินเท้าอีกเพียง 1.8 กิโลเมตร เท่านั้นก็ได้ชมน้ำตกแล้ว แต่หากอยากผจญภัยกว่านั้นจากอุ้มผางก็ยังมีเส้นทางล่องแก่งไปยังน้ำตกทีลอซู ซึ่งเป็นเส้นทางสบายๆ ไม่ยากมาก แต่ได้บรรยากาศลุยๆ ในสไตล์อุ้มผางเหมือนกัน
เส้นทางล่องแก่งเรือยางไปเที่ยวชมน้ำตกทีลอซู เป็นเส้นทางล่องสบายๆ ไม่โหดจนเกินไป เพราะลำห้วยยะแมะ และแม่น้ำแม่กลองในช่วงอำเภออุ้มผางนี้เป็นลำน้ำขนาดไม่ใหญ่ มีสายน้ำไหลแบบเอื่อยๆ เท่านั้น และหากคุณเลือกที่พักติดลำห้วยยะแมะในตัวเมือง หลังอาหารเช้าก็สามารถลงเรือจากที่พักได้เลย แต่หากเลือกที่พักไม่ติดน้ำทางผู้ประกอบการก็ยังมีจุดลงเรือให้บริการอยู่หลายแห่ง สำหรับจุดเด่นของเส้นทางนี้ไม่ได้มีเพียงปลายทางที่น้ำตกทีลอซูเท่านั้น แต่ระหว่างทางยังได้แวะเที่ยวชมธรรมชาติสวยๆ กันหลายแห่งด้วย จุดแรกคือ น้ำตกทีลอจ่อ หรือน้ำตกสายฝน ลักษณะเป็นสายน้ำไหลตกลงจากหน้าผาสูงชันที่มีมอส และเฟินเกาะจนเขียวขจี มองดูคล้ายสายฝนในช่วงฤดูฝนอันชุ่มฉ่ำ จากนั้นพายต่อไปไม่ไกลจะพบ น้ำตกสายรุ้ง ลักษณะคล้ายน้ำตกสายฝน แต่เมื่อถูกแสงแดดจะเกิดเป็นรุ้งกินน้ำอันงดงาม และหลังจากพายเรือผ่านน้ำตกมาสองแห่ง ต่อมาก็จะได้เปลี่ยนบรรยากาศมาเที่ยวบ่อน้ำร้อน ต้องจอดเรือ และเดินขึ้นฝั่งเข้าไปชม เป็นบ่อน้ำร้อนริมแม่น้ำขนาดไม่ใหญ่มากนัก จากนั้นกลับไปพายเรือกันต่อไม่นานก็จะพบ แก่งตะโคะบี๊ เป็นแก่งเดียวของเส้นทางนี้ เป็นแก่งไม่รุนแรง เขย่าพอให้ตื่นเต้นช่วงสั้นๆ เท่านั้น
หลังจากผ่านแก่งตะโคะบี๊ก็จะถึงจุดสิ้นสุดการล่องเรือยางที่ บ้านท่าทรายขึ้นฝั่งพักกินมื้อเที่ยงที่นี่ ช่วงบ่ายทางผู้ประกอบการมีรถเตรียมไว้ให้อย่างดีจากบ้านท่าทรายระยะทางห่างจากน้ำตกทีลอซูประมาณ 10 กิโลเมตร ใช้เวลาชั่วโมงเศษถึงลานจอดรถ จากนั้นเดินเท้าทางราบเข้าไปอีกประมาณ 1.8 กิโลเมตร คุณจะพบ น้ำตกทีลอซู มหานทีอันยิ่งใหญ่ของเมืองไทย มีต้นกำเนิดมาจากลำห้วยกล้อท้อ โดยคำว่า ทีลอซู เป็นภาษากะเหรี่ยงมีความหมายว่า น้ำตกดำ ลักษณะเด่นเป็นน้ำตกขนาดใหญ่ที่ไหลตกมาจากกำแพงหน้าผาหินปูนที่กว้างถึง 400 เมตร มีความสูงถึง 200 เมตร มี 3 ชั้น สามารถเดินเที่ยวชมได้ตั้งแต่ชั้นที่ 1-2 สำหรับชั้นที่ 3 ไม่สามารถขึ้นไปได้
จากนั้นไม่ว่าคุณจะล่องเรือยางหรือนั่งรถมาเที่ยวชมน้ำตกทีลอซู ขากลับคุณก็จะต้องใช้บริการรถของทางผู้ประกอบการกลับสู่ตัวเมืองอุ้มผางทั้งนั้น จากนั้นถึงรีสอร์ทพักผ่อนเปลี่ยนเสื้อผ้ากันเรียบร้อยช่วงเวลาที่เหลือหากยังมีแรงในตัวเมืองอุ้มผางเหมาะสำหรับขี่จักรยานเที่ยวชมบ้านโบราณ
ที่ตั้ง เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก
การเดินทาง การเที่ยวชมน้ำตกทีลอซู นักท่องเที่ยวนิยมใช้บริการแพกเกจทัวร์จากรีสอร์ตในอำเภออุ้มผาง เพราะมีความสะดวกสบายกว่า โดยมี 2 ทางเลือกให้คุณไปเที่ยวน้ำตก คือ ล่องเรือยาง และนั่งรถ ทั้งสองแบบเริ่มต้นจากอุ้มผางเช่นกัน ส่วนใหญ่นิยมนั่งเรือยางไปเที่ยวชม เพราะได้สัมผัสธรรมชาติกันเต็มที่ หากรีสอร์ตที่เลือกพักติดลำห้วยยะแมะ หลังอาหารเช้าก็สามารถล่องไปกันได้เลย แต่หากที่พักไม่ติดลำห้วยก็จะมีรถจะมารับคุณไปยังจุดล่องเรือยาง
ฤดูท่องเที่ยว ตลอดปี ช่วงฤดูหนาวสวยที่สุด
สิ่งอำนวยความสะดวก ตัวเมืองอุ้มผางมีสิ่งอำนวยความสะดวกให้บริการครบครัน ไม่ว่าจะเป็น รีสอร์ต ร้านอาหาร ร้านค้า ทัวร์นำเที่ยว แต่หากคุณอยากเที่ยวอุ้มผางแบบสบายตัว สบายกระเป๋า ไม่ต้องวางแผน มีสิ่งอำนวยความสะดวกให้อย่างครบครัน แนะนำว่าใช้บริการแพกเกจทัวร์ของผู้ประกอบการรีสอร์ตในอุ้มผางจะดีที่สุด เพราะครอบคลุมทุกอย่าง ไม่ว่าจะเป็น รถนำเที่ยว ห้องพัก อาหาร เครื่องดื่ม ของว่าง ล่องแก่ง และไกด์
ภูดอย แคมป์ ไซท์ รีสอร์ท โทรศัพท์ 055 561 049, 055 561 580, 081 886 8783
แค้มป์สุขเสถียร โทรศัพท์ 055 809 104, 081 811 1166, 081 281 5323
ทีลอซู ริเวอร์ไซด์ รีสอร์ท โทรศัพท์ 055 809 184, 081 862 0533
อุ้มผาง ริเวอร์ไซด์ รีสอร์ท โทรศัพท์ 02 808 2315, 086 564 2439