นํ้าตกทีลอซู เป็นภาษากะเหรี่ยง แปลว่า นํ้าตกดำ แต่เดิมชาวกะเหรี่ยง เรียกนํ้าตกนี้ว่า นํ้าตกทีลอชู ที่แปลว่านํ้าตกที่ยิ่งใหญ่ ตั้งอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง ห่างจากที่ทำการเขตฯ ๑.๕ กิโลเมตร มีลักษณะเป็นน้ำตกเขาหินปูนขนาดใหญ่ ตั้งอยู่บนความสูงจากระดับทะเลปานกลาง ๙๐๐ เมตร เกิดจากลำนํ้าห้วยกล้อท้อทั้งสายที่ไหลแผ่ปกคลุมพื้นที่หน้าผากว้าง กว่า ๕๐๐ เมตร ก่อนที่จะทะยานลงสู่หน้าผาสูงชันลดหลั่นเป็นชั้นๆ สูงกว่า ๓๐๐ เมตร เสียงดังกึกก้องบ่งบอกถึงความยิ่งใหญ่จนชาวกะเหรี่ยง ให้สมญานามว่า นํ้าตกทีลอชู (นํ้าตกใหญ่) รายล้อมไปด้วยป่าดงดิบที่อุดม สมบูรณ์เป็นนํ้าตกที่มีความยิ่งใหญ่และสวยที่สุดในเมืองไทย นํ้าใสสะอาด ฤดูฝนเป็นช่วงที่นํ้าตกสวยที่สุด การเดินเที่ยวชมนํ้าตกแต่ละชั้นต้องเดิน ผ่านสายนํ้าขึ้นไป จึงควรใช้ความระมัดระวังมากเป็นพิเศษ
การเดินทาง รถยนต์ จากอำเภออุ้มผาง ใช้ทางหลวงหมายเลข ๑๐๙๐ อุ้มผาง-แม่สอด ถึงหลักกิโลเมตรที่ ๑๖๑ บ้านแม่กลองใหม่ เลี้ยวขวาเข้า ทางหลวงหมายเลข ๑๒๘๘ บ้านแม่กลองใหม่-เบิ้งเคลิ้ง ถึงด่านตรวจเดลอ เลี้ยวซ้ายเข้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง ถนนช่วงนี้เป็นเส้นทางลำลองที่นักท่องเที่ยวต้องใช้รถปิคอัพ หรือรถขับเคลื่อน ๔ ล้อที่มีสมรรถนะสูงเท่านั้น รวมระยะทาง ๕๐ กิโลเมตร
การเดินทางท่องเที่ยวในฤดูฝน เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผางปิดเส้นทางเดินรถยนต์ เนื่องจากการสัญจรลำบาก และยังเป็นการพักฟื้นผืนป่า ให้สัตว์ ออกหากินและขยายพันธุ์โดยไม่ถูกรบกวน หากนักท่องเที่ยวมีความประสงค์จะไปนํ้าตกทีลอซูในช่วงนี้ ควรติดต่อบริษัทนำเที่ยวในพื้นที่ เนื่องจากการเดินทางเข้าได้ ๒ เส้นทาง คือ ล่องเรือยางจากท่าทราย อำเภออุ้มผางไปตามลำนํ้าแม่กลองใช้เวลาเดินทาง ๓ ชั่วโมง และเดินเท้าต่อไปยังนํ้าตกทีลอซู ระยะทางประมาณ ๑๐ กิโลเมตร ใช้เวลาประมาณ ๓ ชั่วโมง หรือเดินเท้าตามเส้นทางรถจากหน่วยพิทักษ์ป่าห้วยหนองหลวงถึงนํ้าตกทีลอซูระยะทางประมาณ ๒๕ กิโลเมตร ใช้เวลา ๔-๕ ชั่วโมง นักท่องเที่ยวที่มีความประสงค์เดินทางเข้าในช่วงเวลาดังกล่าวต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าหน้าที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผางก่อนทุกครั้ง
การล่องแพ นักท่องเที่ยวสามารถติดต่อผ่านบริษัททัวร์ที่จัดล่องแพในอำเภออุ้ม ผางได้โดยติดต่อ สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ททท. สำนักงานตาก โทร. ๐ ๕๕๕๑ ๔๓๔๑-๓